پروتز دندان که در زبان عامیانه به دندان مصنوعی یا تعویض دندان گفته می شود روش درمانی خاصی است برای زمانی که فردی دندان خود را بر اثر حادثه یا پوسیدگی از دست می دهد و یا مجبور به کشیدن آن می شود جای خالی آن دندان باقی می ماند که از نظر ظاهری و فیزیکی برای شخص مشکل ایجاد می کند.به یاد داشته باشید اگر دندان شما دچار پوسیدگی شود باید ابتدا به ترمیم پوسیدگی دندان بپردازید، امیدواریم مشکل شما حل شود. این روش، یکی از قدیمی ترین روش های جایگزین دندان های از دست رفته محسوب می شود. در این مقاله از مجله دندون من با ما همراه باشید تا شما را به طور کامل با تعریف پروتزها، انواع آن ها، مزایا و کاربردهایشان در دندانپزشکی آشنا کنیم.امیدواریم که مطالب مفیدی را به شما ارئه داده باشیم.

انواع پروتز دندان

پروتز ها به چند دسته کلی تقسیم می شوند که در قسمت پایین برایتان ذکر کردیم.لازم به ذکر است استفاده از این پروتز ها هر کدام نیاز به تایید دکتر دارد، همچنین هر کدام مزیت ها و ویژگی های خاصی را شامل می شوند.

• پروتز دندان ثابت
• پروتز دندان متحرک
• ایمپلنت دندان

پروتز دندان ثابت

قبل از شروع باید برایتان بگویم که این نوع پروتز بسیار محبوب می باشد، چراکه ظاهری که به دندان های از دست رفتتان می دهد مانند دندان های اصلی شما می باشد.در واقع زمانیکه با یکی صحبت می کنید شخص مقابل به راحتی متوجه نمی شود که شما از پروتز استفاده می کنید انقدر شبیه به دندان واقعی می باشد.پروتز دندان ثابت سه نوع هستند، این سه نوع به شرح زیر می باشند:

روکش دندان

معمولا مردم پروتز ثابت را با عنوان روکش دندان می شناسند. زمانی دندان احتیاج به روکش دارد که ساختار آن ضعیف شده و دندان نیاز به حفاظت و حمایت روکش داشته باشد، در برخی از اوقات به دلیل نقص عملکرد دندان (مشکلات فانکشنال)، روکش دندان به جویدن غذا می کند. البته گاهی برای زیبایی دندان نیز از روکش استفاده می شود، همچنین زمانیکه دندان های ما کمی از رنگ سفید اصلی خود فاصله می گیرند می توانیم استفاده کنیم، البته باید بدانید که منظور تیره شدن و زرد رنگ شدن است.این مورد می تواند اشاره به خرابی دندان داشته باشد،بعضی از افراد در این صورت اقدام به روش های زیبایی دندان مثل لمینت دندان می کنند که کار درستی نیست. باید ابتدا قبل از هر کاری با پزشک مورد نظر مشورت کنید سپس اقدام کنید.

بدیهی است وقتی از روکش ها استفاده می کنیم ظاهر خیلی طبیعی را به دندان های ما می دهد و نهایت لذت را خواهیم برد.میزان مبلغ پرداختی روکش دندان بسیار اقتصادی می باشد و گزینه ی خوبی برای افراد مذکور می باشد.پیشنهاد ما به شما در ابتدا رسیدگی به دندان های خود می باشد، شاید نیاز به پر کردن دندان و یا کشیده آن داشتید، سپس بعد از آن می توانید به روش های زیبایی دندان بپردازید.

مزایای روکش دندان

• افزایش مجدد زیبایی دندان ها و محافظت از آنها در برابر خطرات احتمالی
• اقتصادی بودن آنها و رضایت 100 درصدی مصرف کننده موقع استفاده به دلیل راحت بودن در دندان
• با مراقبت های که پزشک به شما می گوید می توانید تا سال ها استفاده کنید.

بریج یا پل دندان

بریج های دندانی یکی دیگر از انواع ثابت هستند. این نوع از درمان مناسب افرادی است که یک یا تعداد زیادی از دندانهای خود را از دست داده اند و یک دندان در جلو و یکی در عقب دارند.اگر پوسیدگی میان دندان ها به قدری زیاد باشد و فرد به آنها رسیدگی های لازم را نکند، در آینده استخوان های دندان ها کم کم قدرت اولیه را ندارند و نابود خواهند شد.در این نقطه بریج برای کمک به ما خواهد آمد. با تراش دو دندان مجاور ناحیه خالی از دندان، یک پل (bridge ) بین دندانهای پایه زده می شود تا ناحیه خالی از دندان پر شود و فرد دوباره توانایی جویدن غذا را باز یابد.

مزایای بریج چیست؟

• می توانیم خیلی راحت تر جای دندان هایی که خالی هستند را پر کنیم و زیبایی دوباره ببخشیم.
• به دندان هایمان زمانی که می خواهیم چیزی میل کنیم، یک کمک بزرگ می کنیم و کار را برای آنها بسیار راحت تر خواهد بود.

پروتز دندانی متحرک

در بعضی از موارد شرایط دندانهای فرد طوری است که نمی توان از روکش یا بریج برای پر کردن جای خالی دندانها استفاده کرد، به زبان ساده اگر نتوانید از پروتز برای دندان ها از روش های ثابت استفاده کنید، در این صورت از پروتز دندان متحرک یا همان دندان مصنوعی که از قدیم میشناسیم استفاده می شود.

در این روش فرد می تواند پروتز را از دهان خود خارج کرده و دوباره استفاده کند. مثال واضح آن دست دندان های معمولی یا همان دندان مصنوعی است که در افراد مسن اغلب استفاده می گردد.این پروتز هم مانند پروتز ثابت کاملا عادی و معمولی به نظر میاد اما میزان آن در مقایسه با ثابت ها کم تر خواهد بود، چراکه قابل جدا شدن است.معمولا این پروتز را در دو حالت به فرد پیشنهاد می کنند، اگر ما اکثر دندان هایمان به گذر زمان بیوفتد و در داخل دهانمان دندان های سالم خیلی کم وجود داشته باشد.این دسته از پروتز ها خود به 3 دسته کلی تقسیم می شوند.

“پیشگیری بهتر از درمان است، همه ما می توانیم قبل از اینکه مشکل جدی تری برایمان رخ دهد پیگیری کنیم!”

انواع پروتز دندان متحرک

پارسیل (partial prosthesis)

پروتزهای کرم کبالت نوع دیگر پروتز دندان پارسیل است که به عنوان « دندان تکه ای » موسوم است. انواع گوناگون پارسیل عبارتند از:

• پروتزهای پارسیل تمام آکریل ( فلیپر ) : که به عنوان یک درمان موقتی در بسیاری از موارد استفاده می شود .به یاد داشته باشید که زمان استفاده از آن بستگی به نظر پزشک دارد.
• پروتزهای کرم کبالت : به عنوان درمان مشکلات کسانی که در عقب دهان دندانی جهت پایه برای پروتز ثابت ندارند یا کسانی که نمیخواهند از پروتز ثابت استفاده کنند مورد استفاده قرار می گیرد.یکی دیگر از مواردی که شخص ممکن است از این پروتز استفاده کند،عدم بهره مندی از پروتز ثابت به دلیل نداشتن دندان های انتهایی اما چرا؟آفرین! چون که پزشک متخصص نمی توانید دیگر از بریج استفاده کند.بریج اگر خاطراتون باشه نیاز به دندان های انتهایی برای عملی شدن بود، پل هم از این موضوع پیروی می کند.

پروتز کامل ( denture) یا دست دندان

باید بدانید که یکی از محبوب ترین و پر طرفدار ترین پروتز ها ، پروتز کامل می باشد.افرادی که تمام دندانهای خود را از دست می دهند، از پروتز کامل استفاده می کنند. اگر بخواهیم یک مثالی عینی بزنیم اطرافیانمان که خیلی سنشان بالا است از این پروتز استفاده می کنند.با پیدایش ایمپلنت ها امروزه، استفاده از این نوع خیلی کم می شود. اما هنوز هم به عنوان درمان کم هزینه بی دندانی از آن استفاده می شود.

زمانیکه این پروتز جهانی شد در اوایل همچی خوب پیشرفت اما به مرور زمان متوجه یک سری معایب در آن شدند.می توان گفت تغییر رنگ آن از رنگ سفید به مرور زمان،شکسته شدنش و موارد مشابه جای خود را به ایمپلنت داد.اگر بخواهیم راجع به قیمت این نوع از پروتز به شما اطلاعاتی دهیم، باید بگوییم میان پروتز ها بسیار ارزان قیمت می باشد.بسته به نظر دندانپزشک شما می توانید از دو مدل نرم و معمولی بهره مند شوید اما پیشنهاد ما به شما ایمپلنت است.

اوردنچر

اگر ایمپلنت را که نوعی روش زیبایی دندان و بسیار محبوب است را در نظر بگیرید، با روش دست دندان کامل مخلوط شوند مورد مذکور پدیدار می شود.پاسه و ستون های ایملپنت را فرض کنید که پروتز کامل بر روی آن سوار می شود و جلوه مناسب و عادی را به چهره شخص در هنگام خنده و صحبت می دهد، احساس واقعی بودن حس خواهد شد.

ایمپلنت

ایمپلنت یکی از انواع پروتزهای دندان می باشد که جزو پروتزهای ثابت به شمار می رود.امروزه به عنوان درمان استاندارد برای پر کردن جای خالی دندانها در نظر گرفته میشود. در این روش یک میله کوچک پیچی طی یک عمل جراحی در داخل استخوان فک کاشته می شود تا به استخوان اطراف جوش خورده و آماده نگه داشتن تاج مصنوعی دندان شود. در واقع پایه فلزی ایمپلنت مانند ریشه دندان است و روکش دندان به عنوان تاج دندان. بنابراین ایمپلنت دندان نیازی به تکیه بر دندانهای اطراف ندارد و در داخل استخوان فک ثابت می ماند. بنابراین روش بسیار خوبی برای دندانهای از دست رفته محسوب می شود.

مدت دوام پروتز دندان چقدر است؟

در ابتدا عادت کردن به آن کمی طول می کشد. ممکن است پروتز به دلیل التهاب بافتی داخل دهان در جای مناسبش ثابت نشود و شما را اذیت کند که در این صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنید ودر صورت لزوم اندازه آن تنظیم شود.

اگر سوال شما این است که برای طولانی شدن مدت دوام پروتز دندان چه کنیم؟ باید بگوییم ، رعایت بهداشت الزامی است.زدن مسواک و تمیز کردن پروتز هر شب قبل از خواب باعث می شود دوام آن به اندازه طول حیات فرد باشد.

روش های مراقبت از پروتز دندان متحرک

• سعی کنید روزی دوبار مسواک بزنید.
•  در روزهای ابتدایی در هنگام خواب دندان مصنوعی را خارج نکیند .
• در هنگام تمیز کردن مراقب باشید که نیوفتد.
•  سطح خارجی آن را با مسواک مخصوص دندان مصنوعی مسواک بزنید.
•  دهان و لثه و مخاط داخلی دهان با یک مسواک بسیار نرم تمیز کنید.
•  دندان مصنوعی را هفته ای یک بار داخل یک محلول ضدعفونی کننده به مدت 8 ساعت قرار دهید.
• آن را در هنگام عدم استفاده در یک ظرف آب نمک قرار دهید.
•  پروتزی که برای دندان های خود استفاده می کنید را هنگام حمام رفتن داخل یک محلول تمیز کننده (یک قاشق چای خوری سرکه یا محلول سفید کننده خانگی (وایتکس ) و یک لیوان آب )قرار دهید و سپس آن را بشویید.
• اگر غذاهایی که خیلی رنگی هستن را میل کردید،سریعا دندان ها را بشورید.

مزایای پروتز دندان کدام اند؟

اگر فردی بر اثر نبودن دندان در دهان خود نمی تواند درست وعده های غذایی خود را میل کند و در صحبت کردن مشکل دارد یا پوسیدگی دندانش قابل حل نباشد، بهترین گزینه برای این افراد می باشد.یک راه برای بالا بردن میزان اعتماد به نفس و انرژی در فرد می باشد که فرد مجددا انرژی خود را بدست بگیرد و دیگر ناراحت این موضوع نباشد.همه موارد مذکور نیاز به بررسی دکتر دارد و تصمیم گیری نهایی را دکتر به همراه فرد مراجعه کننده خواهد کرد.اگر دکتر صلاح بداند باید شما اقدام به پروتز کنید و اگر پشت گوش بندازید ممکن است آسیب های دیگری مثل نا مرتب شدن دندان ها را در دندان های خود مشاهده کنید.

عوارض پروتز دندان

مورد اول: از هر 300 نفری که به دندانپزشک جهت این کار یک نفر دچار آلرژی های داخل دهانی می شوند که علت این واکنش ها حساسیت به مواد به کار رفتست، در ساخت پروتز ها می بیاشد که عبارتند از :رزین های اکرلیک، سمنت های درارای اوژنول، آلیاژهای فلزهای پایه، جیوه، طلا، مواد دارای پلی اتر یا اپیمین .

موضوع دوم:اگر به خاطر داشته باشید گفتیم ممکن است که پروتز در دهان شما دچار سازگاری نشود و در نهایت شما را ناراحت کند.در این صورت بدون معطلی باید به دکتر مراجعه کنید.

مورد سوم:ممکن است قالب مورد استفاده برای شما مناسب نباشد و مجبور شوید مجددا به دکتر مراجعه کنید.

همه موارد بالا در نهایت دچار التهاب می شود و همگی شما را اذیت می کنند.اما در اکثر مواقع سازگاری دارد، مهم 15 روزه اول می باشد.

هزینه پروتز دندان

هزینه این کار شامل دستمزد دندانپزشک و هزینه های لابراتوری است. اما هزینه دندان مصنوعی یا بهتر است بگوییم قیمت پروتز دندان در سال 1403 به شرح زیر می باشد:

نوع پروتز	هزینه پرداختی( واحد تومن)
قیمت دندان مصنوعی تکه ای در سال ۱۴۰3	بین 1/5 تا 7 میلیون تومان به ازای هر فک است.
قیمت دندان مصنوعی آکریلیکی تکه ای تا سقف ۵ دندان	شروع 3/5 میلیون تومان
قیمت دندان مصنوعی ژله ای برای هر فک	6 میلیون تومان به بالا
هزینه دندان مصنوعی کروم و کبالت به ازای هر فک	شروع 9/5 میلیون تومان
تعرفه دندان مصنوعی کامل با در نظر گرفتن همه انواع پروتزهای ثابت	12 تا 60 میلیون تومان
هزینه دست دندان متحرک کامل در سال ۱۴۰3 به ازای هر فک	8/5 میلیون تومان
قیمت دندان مصنوعی ثابت ( بستگی به نوع ایمپلنت دارد)	تعداد آن و جنس آن می تواند از 6۰ میلیون تومان به ازای هر فک باشد.

سخن آخر

هر فردی که به دلیل پوسیدگی دندان، دندان های خود را از دست می دهد و دچار مشکلاتی مانند: مشکل در جویدن غذا، مشکل در صحبت کردن ناشی از نبود دندان و … می شود، باید برای درمان اقدام کند. در این موارد انواع پروتز برای درمان وجود دارند که با توجه به تشخیص متخصص، یک راه حل سریع و کاملا کاربردی برای رفع این مشکلات محسوب می شوند. انجام این کار به سلامت دهان و دندان شما کمک بسیار زیادی می کنند و از خرابی سایر دندان ها جلوگیری کرده و زیبایی و اعتماد به نفس شما را افزایش میدهند.موضوعات فوق دلایل خیلی مختلفی دارد مثل استفاده بیش از حد مواد غذایی که دندان های ما را زرد کنند که در نهایت منجر به خرابی شود، مصرف سیگار و غیره.تمام این موضوعات اگر بهش رسیدگی نشود در آینده برای ما مشکل ساز خواهد شد.

سوالات متداول