دندانپزشکی عبارت است از شاخه ای از علوم پزشکی که در آن به تشخیص و درمان بیماری ها و مشکلات لثه، دندان و دهان پرداخته می شود. دندانپزشک فردی است که در رشته ی دندانپزشکی تحصیل نموده و قادر به تشخیص و درمان بیماری های دهان، دندان و لثه ها است.

دندانپزشک کیست؟

دندانپزشک علاوه بر دانش باید مهارت و هنر کافی برای خلق اثر هنری بی نظیری مانند دندان را داشته باشد. یک دندانپزشک خوب باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

• صبور و با حوصله باشد زیرا درمان های دندانپزشکی زمانبر هستند.
• به دلیل سر و کار داشتن این رشته با سلامت و کرامت انسان مسائل اخلاق پزشکی را باید به طور تمام و کمال رعایت کند.
• عضلات و سلامت جسمی خود را با انجام ورزش های مورد نیاز تقویت نماید چرا که در این رشته جسم فرد عمل کننده به طور کامل تحت تأثیر قرار می گیرد.
• اصول استرلیزاسیون را رعایت نماید چون دندانپزشک با خون و بزاق افراد سر و کار دارد و در صورت عدم رعایت مسائل بهداشتی علاوه بر خود سلامت خانواده اش را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.

دوره های رشته ی دندانپزشکی

این رشته شامل دو دوره ی دو و چهار ساله می باشد که در دو سال اول باید واحدهای علوم پایه گذرانده شوند. پس از این، فرد وارد دوره ی کلینیک شده و مباحث کلی علوم پزشکی را می گذراند. این مباحث  شامل فیزیولوژی، میکروبیولوژی، آناتومی و بیوشیمی است. پس از گذراندن این دوره آموزش تخصصی در ارتباط با دهان و دندان آغاز خواهد شد.

پس از گذراندن دوران پری کلینیک فرد به عنوان دندانپزشک عمومی به درمان بالینی بیماران می پردازد.

درمان های ارائه شده توسط دندانپزشک عمومی

دندانپزشک عمومی پس از اتمام دوران تحصیل باید در مراکز بهداشت و درمان شهرستان ها و روستاها خدمت کند. مدت زمان این دوره که طرح نامیده می شود بسته به دور افتادگی منطقه و شرایط آن متغیر است اما در مراکز استان ها معمولاً دوران طرح دو سال در نظر گرفته می شود. مقدار امتیازی که در این دوره توسط دندانپزشک جمع می شود تعیین کننده ی امکان افتتاح مطب در شهرهای بزرگ خواهد بود در واقع اگر امتیاز جمع شده در دوران طرح به حد نصاب نرسد به دندانپزشک اجازه ی تأسیس مطب در شهرهای بزرگ داده نخواهد شد.

اما چه درمان هایی توسط دندانپزشک عمومی به بیماران ارائه می شود:

1. تشخیص و درمان پوسیدگی دندان
2. تشخیص ضایعات فک و صورت
3. تشخیص و درمان بیماری های مربوط به لثه
4. درمان دندان شیری
5. درمان های ارتوپدیک ابتدایی
6. درمان های پروتزی به منظور جایگزین کردن دندان های از دست رفته
7. جراحی های ساده ی دهان و دندان

بیشتر بخوانید: معرفی متخصصان دندانپزشکی

بورد تخصصی دندانپزشکی چیست؟

فرد پس از گذراندن دوران تخصصی و اخذ تخصص در امتحانی جامع شرکت نموده و در صورت کسب نمره ی قبولی گواهی بورد تخصصی دندانپزشکی را کسب خواهد نمود. این امتحان کتبی و شفاهی است و دندانپزشکی که در این امتحان قبول شود موظف است دوران تعهد تخصصی را نیز بگذارند.

رشته های تخصصی دندانپزشکی

همانطور که گفته شد دندانپزشک عمومی یا جراح دندانپزشک پس از گذراندن دوران عمومی پس از قبولی در امتحان جامع تخصصی می تواند در یکی از رشته های زیر به تحصیل تخصصی بپردازد. طول مدت بسته به رشته ی تخصصی بین 3 تا 5 سال متغیر است. این رشته های تخصصی عبارتند از:

1. پروتز
2. ارتودنسی
3. اطفال
4. پاتولوژی
5. روت کانال
6. لثه (پریو)
7. ترمیمی
8. تشخیص
9. رادیولوژی
10. جراحی فک و صورت

روش های درمان زیبایی دندانپزشکی

دندانپزشکی زیبایی یکی از شاخه های نوین رشته ی دندانپزشکی است. به عنوان مثال در گذشته شکستگی دندان قابل ترمیم نبود اما امروزه با روش های گوناگونی می توان این مشکل را برطرف نمود. عارضه ای که در هنگام خندین لثه مشخص می شود نیز در گذشته قابل درمان نبود اما امروزه با جراحی ولیفت لثه و اصلاح لبخند می توان این مورد را نیز برطرف نمود. و ده ها عارضه ی دیگر که به لطف این رشته ی نوین قابل درمان هستند. برخی از روش های زیباسازی عبارتند از:

• جرمگیری

به دلیل مصرف مواد غذایی مختلف حتی با مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان و دندان نیز دندان ها جرم و پلاک خواهند گرفت. ممکن است میزان جرم گرفتگی با رعایت بهداشت کمتر شود اما این امر کاملاً اجتناب ناپذیر است. جرم باعث می شود دندان ها تیره و کدر به نظر برسند علاوه بر این منجر به عفونت و پوسیدگی دندان ها خواهد شد. جرمگیری دندان یکی از روش های نوینی است که علاوه بر تأثیر بر زیبایی جنبه ی درمانی نیز دارد.

• بلیچینگ

این روش زردی و بد رنگی دندان ها را اصلاح می کند. بلیچینگ یا سفید کردن دندان ها برطرف کننده ی بدرنگیهای ژنتیکی و رنگدانه هایی است که باعث تغییر رنگ دندان ها شده اند. با این روش دندان ها سفید و زیبا خواهند شد.

• لمینت

از انواع لمینت دندان برای برطرف کردن مشکلاتی نظیر ترک خوردگی، شکستگی، فواصل کم بین دندانی، نامرتب بودن دندان ها، بدرنگ بودن و … استفاده می شود. لمینت دو نوع است: کامپوزتی و سرامیکی. هریک از این روش ها مزایا و معایب خاص خود را داشته و متناسب با شرایط بیمار برای او تجویز خواهند شد.

• ارتودنسی

از ارتودنسی به منظور مرتب کردن به هم ریختگی، شلوغی و فواصل زیاد بین دندانی استفاده می شود. در صورتی که شدت نامرتب بودن دندان ها زیاد باشد فرد علاوه بر زیبایی در بلع، جویدن و تمیز کردن نیز دچار مشکل خواهد شد.

• ایمپلنت و پروتز

ایمپلنت و پروتز هر دو به عنوان جایگزین دندان از دست رفته مورد استفاده قرار می گیرند. ایمپلنت پایه ای تیتانیومی سازگار با سلول های بدن بوده و می تواند جایگزین دائمی یک یا چند دندان از دست رفته باشد. انجام ایمپلنت مانند پیوند عضو است و در صورتی که بدن آن را پس بزند نمی توان مجدد این کار را انجام داد.

در این صورت می توان از پروتز استفاده نمود. پروتزها به دو دسته ی ثابت و متحرک تقسیم شده و در واقع جایگزین عضوی از بدن با مشابه مصنوعی آن هستند.

بیشتر بخوانید:

لمینت دندان های پوسیده